به نقل از «آنا»

هر آنچه باید در مورد «گیاهان سمی» بدانید!

تاریخ انتشار: ۲۸ بهمن ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۷۷۰۳۹۲

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا،‌ برخی گیاهان برای محافظت از خود در برابر تهدیدات بالقوه به شیوه خاصی تکامل پیدا کرده‌اند. این گیاهان گیاهخواران را دشمن شماره یک خود می‌دانند بنابراین در طول تاریخ به تدریج تغییراتی پیدا کردند و به تولید مواد سمی روی آوردند. این مواد سمی که می‌توانند باعث خارش، استفراغ، اسهال و حتی مرگ شوند، نقش مهمی در طبیعت دارند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در ادامه نگاهی عمیق‌تر به آنها خواهیم داشت.

چرا گیاهان سم دارند؟

اولین سوالی که احتمالا در مورد گیاهان سمی پرسیده می‌شود این است که چرا گیاهان سم تولید می‌کنند؟ گیاهان موجودات خوبی هستند که منبع غذایی اولیه برای حیوانات محسوب می‌شوند پس چرا می‌خواهند به حیوانات آسیب برسانند؟ دلایلی برای این امر وجود دارد که اجازه دهید آنها را مورد بحث قرار دهیم.

دلیل اصلی تولید مواد سمی توسط گیاهان، محافظت در برابر گیاه خواران است. گیاه خواران گیاهان را برای زنده ماندن می‌خورند. فرض کنید برخی از گیاه خواران شروع به خوردن کل یک گیاه کنند، ممکن است همه گیاه را بخورند. در نتیجه گیاه کاملاً از بین می‌رود. بنابراین، برخی از گیاهان به گونه ای تکامل یافته اند که مقادیر مختلفی سم تولید می‌کنند و به این شیوه از خود محافظت می‌کنند. این کار باعث می‌شود گیاه خواران بیش از اندازه از آنها نخورند.

برخی از گیاهان برای محافظت از خود در برابر گیاه خواران، سم دائمی تولید می‌کنند. به عنوان مثال، برگ درختان کرنا برای بسیاری از گیاه خواران سمی است اگرچه چند گیاه خوار هنوز می‌توانند این برگ‌های سمی را هضم کنند، مانند تنبل‌ها. این مدل سمی بودن یعنی چند گونه محدود از حیوانات می‌توانند این برگ‌ها را بخورند که به کرنا کمک می‌کند تا زنده بمانند و در عین حال برای علف خواران انگشت شماری نیز غذا فراهم می‌شود.

موارد استفاده از گیاهان سمی

در حالی که سموم گیاهان برای حیوانات و انسان مضر اما دانشمندان از آنها برای تهیه داروها و سایر کاربردها استفاده می‌کنند.

مصارف پزشکی: از قدیم گیاهی به نام «بلادونا» به دلیل خاصیت ضد درد برای رفع اسپاسم عضلانی استفاده می‌شده است. گیاه دیگری به نام« دیجیتالیس» اولین داروی ایست قلبی است که به تقویت ضربان قلب کمک می‌کند.

مصارف آرایشی و بهداشتی: روغن کرچک به دلیل داشتن خاصیت مرطوب کنندگی در صنایع آرایشی و بهداشتی بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد. این روغن که از دانه‌های بسیار سمی کرچک استخراج می‌شود برای کاربردهای آرایشی و بهداشتی، ابتدا سم زدایی می‌شود.

شکار: مردم از سم گیاه «چشم گوزن» (نوعی گیاه شبیه شاه بلوط هندی) برای شکار ماهی استفاده کرده اند.

سمی ترین گیاهان زمین

تاج الملوک ناپل

«تاج الملوک ناپل» « Aconitum Napellus» یکی از سمی ترین گیاهانی است که بیشتر در مناطق کوهستانی آسیا و اروپا یافت می‌شود. این گیاه زیبا با برگهای لَپ دار به رنگ آبی و بنفش، حاوی بسیاری از مواد آلکالوئیدی است که یکی از آنها آکونیتین نام دارد. خوردن این ماده می‌تواند مرگبار باشد. به طور کلی مقدار کمی از این گیاه در موارد نادری می‌تواند باعث بی حسی، استفراغ و مرگ شود.

دانه کرچک

گیاه کرچک درختچه‌‌هایی با سریع ترین رشد هستند که بیشتر در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری زمین یافت می‌‌شوند. این گیاهان به دلیل روغنی که از دانه آنها استخراج می‌شود، از اهمیت اقتصادی برخوردارند. خود گیاه کرچک سمی نیست و برای گیاهخواران بی خطر است. با این حال، ماده سمی به نام ریسین در دانه‌های خود دارد که در صورت خورده شدن می‌تواند موجب استفراغ، اسهال خونی، افزایش ضربان قلب، کاهش فشار خون  و در برخی موارد مرگ شود. ماده سمی ریسین، در طول فرآیند استخراج روغن حذف می‌شود تا روغن ایمن تر شود.

شوکران آبی

گیاه شوکران آبی از خانواده چتریان، بیشتر در آمریکای شمالی یافت می‌شوند. این گیاه که ظاهر زیبایی با گلهای کوچک سفید دارد حاوی مواد بسیار سمی از جمله سیکوتوکسین است. بیشتر سیکوتوکسین در ریشه‌های آن وجود دارد که می‌تواند باعث تشنج، نارسایی سیستم تنفسی و حتی مرگ شود. شوکران آبی از نظر ظاهری بسیار شبیه به گیاهان خوراکی است از این رو آمریکا اقدامات کنترلی برای مهار این گیاه سمی در مناطق خاصی انجام می‌دهد.

حقایق جالب

برگ‌های درخت سیب و دانه‌های آن حاوی ماده شیمیایی بسیار سمی به نام «سیانید» است. سیب زمینی نرسیده نیز سمی است و می‌تواند باعث استفراغ شود. لمس برخی از گیاهان سمی می‌توانند باعث خارش بسیار شدید شوند، مانند پیچک سمی

 

انتهای پیام/

منبع: آنا

کلیدواژه: علم پلاس علم گیاهان گیاه هر آنچه باید بدانید برخی از گیاه گیاه خواران گیاهان سمی گیاهان سم

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ana.press دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «آنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۷۷۰۳۹۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

به صدا درآمدن زنگ خطر انقراض ۵۰ گونه گیاه دارویی وخوراکی درآذربایجان غربی

به گزارش خبرگزاری صداوسیمای استان آذربایجان غربی،  ریکان عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات ومنابع طبیعی وآموزش کشاورزی آذربایجان‌غربی بااشاره به اینکه یک هزارو ۵۰۰ گونه گیاهی در استان رویش دارد که ۵۰۰ گونه آن داروئی و خوراکی است گفت :داشتن تنوع آب‌وهوایی، بارش‌های مناسب استان را  منبع اصلی طب سنتی و قطب گیاهان دارویی و خوراکی تبدیل کرده است.

  مهناز حیدری افزود: مصرف این گیاهان در سفره‌های مردم آذربایجان غربی همیشه موردتوجه قرار دارد و طعم‌های بهاری از آن‌ها در غذاها و خوراکی‌های سنتی این منطقه به چشم می‌خورد.

عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات ومنابع طبیعی وآموزش کشاورزی استان گفت: برداشت گیاهان خوراکی محلی در آذربایجان غربی هم‌زمان با آغاز بهار و رویش این گیاهان آغاز شده است. اما تغییرات اقلیمی و برداشت‌های بی‌رویه، به خطر انقراض گونه‌های گیاهی خوراکی در مناطقی مانند دره شهدا، قاسملو، کوه سیر و قوشچی در شهرستان ارومیه افتاده‌اند.

حیدری ریکان افزود: ۵۰ گونه از گیاهان دارویی در محوطه مرکز تحقیقات ومنابع طبیعی وآموزش کشاورزی استان کاشته شده است تا از انقراض بعضی از گونه ها جلوگیری شود و محققان و بهره بردارن می توانند از کارشناسان این مرکز برای کارهای تحقیقاتی در زمینه گیاهان دارویی و خوراکی کمک بگیرند.

ابراهیم پایدار رئیس اداره امور مراتع آذربایجان‌غربی بااشاره به اینکه در صورت مشاهده برداشت انبوه گیاهان دارویی و خوراکی خود رو به قصد فروش و عرضه در بازارهای مصرف با عوامل آن برخورد می‌شودگفت: هر گونه بهره برداری از محصولات مرتعی و جنگلی از جمله کنگر، ریواس، مندی، کوراد، لوشه، موسیر، اویشن، انواع قارچ‌های گوهی و مرتعی، گول آغا، شنگ، بولاغ اوتی، لاله واژگون، غازایاقی، انواع میوه و گل درختان اعم از بادام، زالزالک، گلابی وحشی، زرشک و سیب وحشی صرفاً با اخذ مجوز از اداره کل منابع طبیعی استان با اولویت دارندگان پروانه چرای دام و بهره برداران عرفی مطابق با قوانین و مقررات موجود است.

وی افزود : در صورت مشاهده این تخلفات، برداشت، حمل و نقل و یا خرید و فروش غیرمجاز بدون اخذ مجوز لازم برابر مقررات محموله به عنوان کالای قاچاق تلقی شده و به نفع دولت توقیف می‌شود و متخلفین توسط یگان حفاظت شهرستان‌ها به مراجع قضائی معرفی می‌شوند.

علاوه بر خاصیت دارویی و خوراکی گیاهان، وجود پوشش گیاهی برای جلوگیری از فرسایش خاک و حفظ خاک از اهمیت بالایی برخوردار بوده و در هر منطقه‌ای باعث کاهش سرعت جریان‌های سطحی و جلوگیری از فرسایش خاک می‌شود، بنابراین پوشش گیاهی تاثیر قابل ملاحظه‌ای بر کاهش سیلاب‌های مخرب داشته، یکی از روش‌های حفاظت از فرسایش در حوزه‌های آبخیز سیل‌زا ، استفاده از روش زیستی است.

اکثر زمین لغزش‌­هایی که در قرن اخیر (قرن تخریب پوشش گیاهی)اتفاق افتاده ، حاصل قطع و بهره­‌برداری بی رویه از پوشش گیاهی و کاهش سطح جنگل‌­ها و مراتع کشور است که برای جلوگیری از این امر بایستی به استفاده بی‌رویه گیاهان در مراتع و جنگل‌ها توسط دام و انسان توجه ویژه‌ای شود.